Workshop toepassen van kartonnen kokers in (bouw)constructies

Tijdens deze workshop is er verder nagedacht over het ontwerp van een woning die volledig is opgebouwd uit hergebruikte kartonnen kokers (zie afbeelding).
Hierbij hebben we ons voornamelijk gericht op de waterdichtheid van de woning, de wandopeningen en het dak.

Over de waterdichtheid waren we het vrij snel eens, hierbij was het uitgangspunt dat de kokers herkenbaar bleven. Het idee om de volledige woning in te pakken in zeil, en het vervolgens vacuüm te zuigen, viel daarom al af.

In het ontwerp is de buitenwand al voorzien van een waterdichte laag, dus alleen de buitenste laag kokers komt in aanraking met vocht. Het beste alternatief om de kokers te beschermen tegen vocht is door ze te voorzien van een transparante coating. Deze coating moet waterafstotend en dampdoorlatend zijn.

Het ontwerp bevat wandopening die, net als de woning zelf, de vorm hebben van een hexagon. We hebben geprobeerd om de wandopeningen beter aan te laten sluiten bij het ontwerp. Hierbij is uiteraard geprobeerd om zovel mogelijk hergebruikte materialen te gebruiken.

De simpelste oplossing om ramen te maken is om dezelfde koker horizontaal door de wand te steken. Het is echter beter om een koker met een kleinere diameter te nemen omdat anders de verticale koker in tweeën wordt gedeeld. En deze moet schuin door de wand gestoken worden om zo weinig mogelijk kokers te doorboren. Een andere eenvoudige ingreep is de koker in te snijden en (plexi)glas er tussen te klemmen. Het probleem hierbij is het halfronde ‘vensterbankje’ dat ontstaat en de hoeveelheid kit die gebruikt moet worden.

Door de bovenkant van de kokers af te dichten met een lichtdoorlatende dop of zeil (paraplu) zouden de wanden vrij kunnen zijn van raamopeningen.

Voor de deuropeningen is een manier bedacht waarbij deze nagenoeg niet zichtbaar is. De deur bestaat uit dezelfde kokers als de rest van de woning (ø200 mm) en heeft een trapezium vorm in doorsnede om een goede aansluiting met de wand te krijgen. De buitenste koker dient hierbij als scharnier.

Het huidige platte dak van het ontwerp heeft een traditionele opbouw met bitumen als waterdichte laag. Het idee om de kokers af te dichten met een dop of een kom met een slangetje (regenwater opvangen en hergebruiken) is moeilijk realiseerbaar omdat er nog steeds openingen blijven bestaan tussen de kokers. Er kan natuurlijk altijd een tweede huid aangebracht worden onder dit dak maar dan wordt het binnen ook vochtig. Het bestaande idee voor een paraplu als dak, die met mooi weer dichtklapt, bleek nog de beste optie.

Naast het brainstormen over deze drie onderdelen zijn er ook andere bruikbare ideeën ontstaan. Door bijvoorbeeld de kokers tpv het dak op een ongelijke hoogte af te zagen ontstaat een spannender beeld wat veel weg heeft van een panfluit. Hierbij zorgt de wind in de Rotterdamse haven voor het gewenste effect.

Het complete interieur kan eveneens gemaakt worden van kokers. Bijvoorbeeld een tros kokers bij elkaar binden en mbv een slijpschijf een bank vormen.

Een ander belangrijk aspect is de ventilatie van de woning. Dit kan worden gerealiseerd door een gedeelte van de koker te perforeren. Door een tweede koker met een andere diameter kan de ventilatie open of dicht gezet worden.

De spanband om de kokers bij elkaar te klemmen tot een hexagon zou ook vervangen kunnen worden door drie staalkabels die de zes zijden koppelen. Deze kabels lopen dan dwars door de kokers in de vloer en het dak.

(her)bruikbare ideeën om het ontwerp beter realiseerbaar te maken zijn natuurlijk altijd welkom!

Dik Houben